Jako że sauny pochodzą z bardzo różnych kultur, a na dodatek wiele z nich rozwinęło się dzięki nowym technologiom, wybór właściwej nie należy do łatwych. Na szczęście na naszymy rynku dostępne są niemal wyłącznie najpopularniejsze na świecie rozwiązania, co w praktyce oznacza, że poznamy kilka rodzajów, z których będziemy w stanie dobrać odpowiednie rozwiązanie.
Sauna sucha
Zasada działania sauny suchej, jest bardzo prosta. We wnętrzu pomieszczenia znajduje się piec, w którym umieszcza się kamienie. Nagrzewają się one i bardzo dobrze utrzymują ciepło. Jako że jest to sauna sucha, musi w niej być utrzymana bardzo niska wilgotność powietrza. Optymalna temperatura wynosi ok. 85°C, ale zdarza się, że sięga nawet powyżej 100°C. W saunie fińskiej możemy przebywać stosunkowo krótko, około 10-15 minut. Dłuższy pobyt może doprowadzić do zasłabnięcia lub problemów z sercem. Pobyt w saunie suchej jest dobry dla osób, które cierpią na problemy z mięśniami. Chodzi tu zarówno o zwykłe zmęczenie, gdzie pobyt w saunie ma przynieść ulgę przetrenowanym mięśniom, jak i o stany zapalne.
Pobyt w saunie jest też wskazany przy astmie oskrzelowej. Krótkie wizyty rozszerzają oskrzela i wzmacniają układ oddechowy.
Biosauna
Innym rodzaemj sauny suchej jest. biosauna. Ponieważ panuje w niej niewielka wilgotność powietrza (ok. 40%) a temperatura kształtuje się na poziomie 40-60 °C, można w niej przebywać nieco dłużej, bo nawet do 30 minut (na dodatek nadaje się do codziennego użytkowania). Dodatkowym atutem biosauny są często stosowane specjalne lampy sufitowe, których natężenie światła ma pozytywnie działać na osoby poddające się terapii. W biosaunach często stosuje się olejki zapachowe, pozwalające na większy relaks i uprzyjemniające pobyt.
Sauna mokra
Wilgotność powietrza, która tu panuje, powinna sięgać do ok. 40%. To o tyle ważne, że przekroczenie tej wartości nie tylko nie pomoże w osiągnięciu lepszych efektów, ale może być niebezpieczne dla organizmu w przypadku dłuższego pobytu. Za wilgotność odpowiada para wodna, która powstaje podczas polewania nagrzanych kamieni wodą. Czynność tą powtarzamy co jakiś czas, stale jednak mając na oku czujniki mierzące wilgotność. W tej saunie powinniśmy utrzymywać temperaturę rzędu 75-90 °C.
Sauna parowa
Specyficznym rodzajem sauny mokrej jest tzw. sauna parowa. Cechą charakterystyczną jej jest to, że obniża się w niej temperaturę (do ok. 45-60 °C), podnosząc jednocześnie wilgotność nawet do 100%. Ponieważ trudno samodzielnie sterować taką sauną, obecnie najczęściej używa się w tym celu regulowanych automatycznie parowników elektrycznych.
Tradycyjna ruska bania
Najpopularniejszym rodzajem sauny w naszej części Europy przez wiele wieków była bania ruska. Coraz częściej pojawia się ona również przy domach, na prywatnych posesjach. Pod pewnymi względami łączy ona zalety sauny suchej i mokrej. Banię tworzy się w drewnianym, dobrze izolowanym domku. Potrzebny jest piec opalany drewnem, w którym podobnie jak w saunie suchej nagrzewać się będą kamienie. Różnica polega jednak na tym, że temperatura w takim pomieszczeniu jest nieco inna, a po zabiegu rozgrzewającym, konieczne jest jak najszybsze wychłodzenie ciała (zimny prysznic lub kąpiel). Tego typu terapie doskonale pobudzają krążenie i oczyszczają organizm. Ogrzanie i wychłodzenie ciała hartuje i wzmocnia odporność.
Sauna infrared
Działanie promieni podczerwonych, które są wykorzystywane w tego rodzaju terapii jest tak silne, że niekiedy nazywa się je masażem termicznym. Zbadano, że ciepło promieniowania podczerwonego wnika aż do 4 centymetrów w głąb ciała, przez co pocenie się jest bardzo intensywne. Na dodatek rozpuszczeniu ulegają toksyny, kwasy i tłuszcze, które w innych saunach nie miałyby szansy na wydostanie się z organizmu. Ogromną jej zaletą jest to, że nie używa się w niej pary wodnej. Dzięki temu mogą z niej korzystać osoby, które z różnych powodów nie mogą korzystać z sauny mokrej. Temperatura, jaką możemy ustawiać w saunie infrared ma bardzo szerokie spektrum – od 25 do 60°C. Oznacza to że obniżając temperaturę możemy wydłużać czas pobytu w komorze sauny. Sauna infrared jest obecnie tak popularna również dlatego, że doskonale wspomaga odchudzanie. Terapie w saunie na podczerwień zaleca się również osobom cierpiącym na bóle mięśni, choroby stawów czy problemy z krążeniem. Rozgrzewanie łagodzi ból – zarówno ten wywołany przemęczeniem, jak i chorobami. Korzystanie z sauny infrared działa relaksująco i antystresowo. Niewielką saunę infrared można kupić już za około 2500zł.
Sauna w domu
Najprostszym i najczęściej wybieranym w ostatnich latach modelem sauny jest kabina, którą można wybudować sobie w domu. Wewnętrzne ściany muszą być odporne na działanie wysokich temperatur, dlatego zwykle używa się wysokojakościowych gatunków drewna. Doskonale sprawdza się ono również jako elementy wyposażenia. Ławki wykonane z tego samego materiału co ściany sauny w naturalny sposób współgrają z wystrojem. Nie bez znaczenia jest zapach drewna, który jeszcze przez lata potrafi się uwalniać podczas nagrzewania. Ma on właściwości aromaterapeutyczne. Obecnie modne jest szklenie jednej lub dwóch frontowych ścian sauny. Należy jednak pamiętać że takie przezroczyste elementy również muszą być wykonane z tworzyw odpornych na temperaturę. Niekontrolowana utrata ciepła może sprawić, że sauna przestaje być efektywna.
Sauna do małej łazienki
W przypadku podłogi warto wykorzystać materiały, które są jednocześnie odporne na panującą w saunie wysoką temperaturę, ale mają też antypoślizgową powierzchnię. Często odpowiednim rozwiązaniem jest wybór płytek ceramicznych, na których umieszcza się drewnianą kratownicę. Bardzo łatwo wówczas zachować czystość, a nagrzane płytki nie parzą w stopy podczas korzystania z sauny. Warto pamiętać że kabina nie może przylegać do ściany budynku. Często w konstruowanych samodzielnie saunach właściciele robią ten błąd. Zazwyczaj prowadzi to do przegrzania elementów konstrukcji ściany, co może prowadzić do jej trwałego uszkodzenia. Zaleca się stawianie ścian w odległości co najmniej 2-5 centymetrów od ściany budynku. Przy tak zachowanym odstępie ściana nie wychładza kabiny, a kabina nie nagrzewa ściany. Kabina sauny powinna mieć zagwarantowany opływ powietrza. Innm często występującym błędem, to podłączenie sauny bezpośrednio do przewodu wentylacyjnego. Tymczasem powinna ona pobierać powietrze z pomieszczenia, w którym się znajduje. Wlot również powinien prowadzić do tego pomieszczenia. Trzeba też bezwzględnie zadbać o to, by otwory wlotowy i wylotowy były od siebie oddalone – najlepiej na innych ścianach.
Jaki piec do sauny?
Bez względu na to czy decydujemy się na adaptację istniejącego pomieszczenia czy stawianie nowego, sauna wymaga zakupu pieca. Wybór jest prosty, możemy zdecydować się na piec opalany drewnem lub na piec elektryczny. Tradycyjne piece na drewno muszą mieć porządną wentylację i profesjonalnie wykonany przewód kominowy. Muszą one być ustawiane tak, by nie było kontaktu z materiałami łatwopalnymi. W piecach do saun na drewno stosuje się specjalne kamienie, które trzymają ciepło. Można kupić je w profesjonalnym sklepie. We wnętrzu sauny warto również zainstalować czujnik dymowy, który będzie sygnalizował, gdyby instalacja okazała się wadliwa i groziło pojawienie się czadu. Piece elektryczne są oczywiście wygodniejsze, ale nie tworzą specyficznej atmosfery. W zamian pozwalają na dość dokładną regulację temperatury, co jest istotną zaletą. W przypadku gdy decydujemy się na saunę infrared, najkorzystniejsze jest kupienie gotowego systemu, wraz z kabiną dostosowaną do tego typu terapii.
