Odpowiednie miejsce
Bez żadnego pozwolenia możemy wybudować oczko wodne o powierzchni do 30 m2. Większe wymaga uzyskania pozwolenia na budowę wydanego przez właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej. W miejscu budowy nie powinny przebiegać żadne instalacje ani korzenie drzew.
Wybieramy stanowisko o zmiennej ekspozycji na słońce (powinno ono docierać do oczka przez 4-6 godzin dziennie), by odpowiednio ciepła woda nie pozwalała nadmiernie rozwinąć się glonom. Warto zadbać o drzewa w otoczeniu, pamiętając, że spadające duże liście mogą zalegać w oczku, gnić i zanieczyszczać wodę. Jeśli planujemy hodować ryby, oczko musi mieć strefę głęboką (120-150m).
Od czego zacząć budowę oczka?
Oczko możemy wykonać samodzielnie. W sklepach specjalistycznych kupimy pełne wyposażenie. Dostępne są formy w różnych technologiach z żywic, polietylenu, jak i zbiorniki z kauczuku lub gumy syntetycznej. Jeśli decydujemy się na gotową formę kształt oczka wodnego będzie z góry narzucony. Jeśli wybierzemy folię, możemy przygotować dół dowolnej wielkości i kształtu. Zaczynamy od wyznaczenia granic wykopu. Następnie przy pomocy rozłożonego sznurka planujemy pożądany kształt. Wykopujemy nieckę i poziomujemy ją, a na różnej głębokości modelujemy półki. Z dna usuwamy kamienie i wyrównujemy 8-10 cm warstwę podsypki z pisaku, następnie wykładamy specjalną włókninę. To zabezpiecza folię przed uszkodzeniem od spodu. Im grubsza folia tym będzie trwalsza, cienkie mogą pękać już po 2 latach powodując wyciek wody do gruntu. Warto sprawdzić, w jakich szerokościach dostępna jest folia, aby uniknąć jej sklejania. Wybraną folię dokładnie rozprostowujemy na przygotowanym podłożu. Na dnie ustawiamy pompę, jej przewody ukrywając w fałdzie folii. Na koniec dno maskujemy żwirem i kamieniami. Brzegi wykańczamy płaskimi kamieniami i żwirem. Wokół oczka układamy 20-30 cm warstwę żyznego podłoża, aby posadzić roślinność, która otoczy zbiornik.
Oczko możemy również wykonać z betonu. Łatwo nadamy zbiornikowi pożądany kształt. Nakład pracy przekłada się na trwałość zbiornika (nawet 50 lat). To zadanie lepiej powierzyć fachowcom.
Kaskady i strumienie
Z ziemi z wykopu pod zbiornik możemy uformować zbocze kaskady. Wykładamy ją również warstwą włókniny i folii. U podnóża układamy duży płaski kamień tworzący próg wodny, na którym woda będzie się pięknie rozbijać. Z łupków kamiennych budujemy kaskadę łącząc kolejne warstwy kamieni betonową zaprawą (od tyłu, by z frontu nie była widoczna). Za ścianą kamieni ukrywamy przewody wodne. W większym ogrodzie zamiast kaskady możemy uformować z ziemi delikatne wzgórze i skierować na nie wodę z oczka tworząc strumień. W sztucznym strumieniu woda płynie w obiegu zamkniętym. Koryto formujemy ze spadkiem co najmniej 1-2%, największa różnica wysokości powinna powstać tuż za źródłem by nadać wodzie rozpęd. Dno strumienia uszczelniamy i maskujemy tak jad dno zbiornika.
Filtry i pompy
W dużych stawach obsadzonych roślinnością jest równowaga biologiczna i następuje samooczyszczanie wody. W małych oczkach należy montować filtry. Wydajność urządzenia dostosowujemy do pojemności zbiornika. Wodę przepompowujemy średnio raz na 10 godzin (w małych oczkach, częściej). Pompy zatapialne mocuje się w głębi oczka. Są ciche, niewielkie, zasila je prąd o napięciu 230V. Mają jednak stosunkowo niewielką wydajność. Do większych układów wodnych montuje się pompy powierzchniowe (głośniejsze, lecz bardziej wydajne). Umieszczane w suchym miejscu poza oczkiem, często w specjalnej studzience. Najlepiej pracują umieszczone poniżej poziomu wody, zasysając wodę przez filtr i tłocząc oczyszczoną do stawu. Do oczyszczania służą też lampy UVC zabijające bakterie (niestety również te pożyteczne). Aby była skuteczna, wylot lampy należy podłączyć z filtrem, który zatrzymuje martwą materię organiczną. Lampa niszczy organizmy tylko przepływające przez nią. Pożyteczne bakterie zasiedlające filtr oraz podłoże w oczku są niezagrożone. Jeśli woda stanie się czysta, lampę można wyłączyć, nie musi pracować bez przerwy.
Fontanny
Fontanna to ozdoba stawu, ale też bardzo praktyczny sposób dostarczenia powietrza niezbędnego dla roślin i ryb. Najskuteczniejsze są fontanny kaskadowe i wytwarzające pianę. W obu przypadkach spadająca woda, uderza w lustro wody i napowietrza się. Wysoki słup wody wymaga odpowiednio dużego oczka. Przy zakupie zestawów do fontanny sprawdzajmy, jaką moc powinna mieć pompa zasilająca. Informacje te znajdują się na opakowaniu. Kształt wyrzucanego strumienia wody zależy od rodzaju dysz. Często spotykane są dysze kielichowe, gejzerowe, kaskadowe, trzystopniowe. Występują również dysze obrotowe i podświetlane białe lub wielokolorowe.
